
راهنمای حقوقی املاک
همه چیز درباره قرارداد اجاره خانه
متاسفانه در کشور ما با وجود مشکلات اقتصادی و تورم، قیمت خانه روز به روز در حال افزایش است. همین موضوع موجب شده است تا بر تعداد اجاره نشینها افزوده شود. از آنجایی که طیف وسیعی از افراد جامعه به عنوان مالک(موجر) و مستاجر با یکدیگر در ارتباط هستند، باید اطلاعات درخوری در خصوص باید و نبایدهای قرارداد اجاره خانه داشته باشند. به این ترتیب میتوانند در سایه قوانین، قرارداد تنظیم کنند.
آیا کسب آگاهی در خصوص قرارداد اجاره خانه الزامی است؟
شاید جز آن دسته از افرادی هستید که به راحتی به تمامی انسانها اعتماد میکنید و معتقدید که حرف بیشتر از نوشته ارزش دارد. اگر همین طور است، باید به فکر اصلاح این طرز فکر باشید! زیرا با چنین نگرشی دیر یا زود دچار ضرر و زیان خواهید شد.
متاسفانه برخی از مستاجرین کسب آگاهی در مورد قوانین قرارداد اجاره خانه را برای مالک ضروری میدانند. در صورتی که قرارداد اجاره خانه در بر گیرنده قوانین مختلفی به نفع مالک و مستاجر است. چنانچه هر دو طرف قرارداد از اطلاعات کافی در این زمینه برخوردار باشند، میتوانند در صورت بروز هرگونه مشکلی، به شکل قانونی اقدام نمایند.
انواع قرارداد اجاره خانه
تمامی مالکان و مستاجرین میتوانند قرارداد اجاره خانه را به دو روش مکتوب کنند. این دو روش عبارتند از:
- روش عقد قرارداد به شکل قولنامه دستی
- روش عقد قرارداد به شکل قرارداد رسمی
قولنامه دستی چه ویژگیهایی دارد؟
در سالهای نه چندان دور تهیه و تنظیم قولنامه دستی در بین مالکین و مستاجرین رواج زیادی داشت. در این روش تمامی باید و نبایدهای لازم به شکل مکتوب و در سه نسخه تنظیم میشد و در نهایت این سه نسخه در اختیار مالک، مستاجر و بنگاه دار قرار میگرفت.
لازم است بدانید که کماکان استفاده از قولنامه دستی در بین موجر و مستاجر رواج دارد. چنانچه طرفین قرارداد به مشکلی برخورد کنند، میتوانند با استناد به قولنامه دستی به دادگاه مراجعه کنند.
قولنامه دستی در دادگاه رسیدگی معتبر است و با توجه به ان به شکایت طرفین قرارداد رسیدگی میشود.

اگر در جایگاه موجر یا مستاجر تنظیم قولنامه دستی را ترجیح میدهید، باید تمامی باید و نبایدهای لازم را به صورت کامل در قولنامه ذکر نمایید. به این ترتیب در صورت بروز هرگونه مشکلی میتوانید پیگیریهای قانونی انجام دهید.
قرارداد رسمی چه ویژگیهایی دارد؟
اگرچه هنوز هم تنظیم قولنامه دستی رواج دارد، اما اخیرا عقد قرارداد رسمی نیز جایگاه خوبی در بین مالکین و مستاجرین پیدا کرده است.
اگر قصد تنظیم قرارداد اجاره خانه به شکل رسمی را دارید، باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنید. زیرا دفاتر اسناد رسمی وظیفه ثبت این قراردادها را بر عهده دارند.
در این روش جزئیات قرارداد در برگههایی درج شده است و موجر و مستاجر موظف هستند تا پای این قوانین را امضا کنند.
دریافت کد رهگیری پس از تنظیم قرارداد اجاره خانه
یادتان باشد که حتما پس از تنظیم قرارداد اجاره خانه کد رهگیری دریافت کنید.
خوشبختانه از سال 87 تاکنون قواعد سختگیرانهتری برای نظارت صحیح بر اجاره تنظیم شده است که بر طبق آن تمامی املاکیها موظفند تا پس از تنظیم قرارداد اجاره خانه، کد رهگیری را به مالک و مستاجر ارائه دهند. به این منظور باید قرارداد را در سامانه ثبت معاملات و املاک به ثبت برسانند.
با ثبت اطلاعات قرارداد در این سامانه، معاملهای شفاف شکل میگیرد و نهادهای نظارتی قابلیت بررسی و تحلیل قرارداد را خواهند داشت.
شفاف سازیهای لازم پیش از عقد قرارداد اجاره خانه
اگر تجربه زیادی در خصوص قرارداد اجاره خانه ندارید، به نکاتی که در ادامه توضیح میدهیم، توجه داشته باشید تا به این ترتیب از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.
- یکی از درگیریهای رایج بین مالک و مستاجر، مربوط به پرداخت هزینههای مربوط به ساختمان است. در صورتی که میتوان با کسب اطلاعات کافی در این زمینه از بروز مشکلات جلوگیری کرد. به طور کلی هزینههای مربوط به ساختمان به دو شکل جزئی یا اساسی هستند. در صورتی که هزینههای ساختمان مربوط به مصارف جاری و شخصی باشد، هزینه پرداخت آن بر عهده مستاجر خواهد بود. به عنوان مثال تعویض لامپ از هزینههای جزئی ساختمان است و وظیفه پرداخت آن بر عهده مستاجر است. اما چنانچه ساختمان با مشکلات اساسی مواجه باشد، موجر موظف به پرداخت هزینهها خواهد بود. به عنوان مثال اگر نیاز به تغییر سیستم گرمایشی یا سرمایشی باشد، باید مالک هزینههای لازم را پرداخت نماید. البته ناگفته نماند که مستاجر موظف است تا پیش از پرداخت هزینههای اساسی ساختمان، موجر را در جریان قرار دهد. در صورتی که موجر در جریان قرار نداشته باشد، الزامی برای پرداخت این هزینهها به مستاجر نخواهد داشت.
- حتما پیش از عقد قرارداد اجاره خانه مدت اجاره را تعیین کنید. در غیر این صورت قانون آغاز مدت اجاره را از زمان عقد قرارداد در نظر میگیرد.
- پرداخت هزینه مربوط به شارژ ساختمان از دیگر مواردی است که باید پیش از عقد قرارداد اجاره خانه به آن توجه شود. به طور معمول با توجه به اینکه هزینه شارژ ساختمان برای مشکلات جاری صرف میشود، مستاجر مسئولیت پرداخت شارژ را برعهده دارد. البته مالک و مستاجر میتوانند در این خصوص با یکدیگر به توافق برسند و نتیجه را در قرارداد اجاره خانه ثبت کنند.
- یادتان باشد که چه در جایگاه مالک و چه در مستاجر نسبت به کسب آگاهی در خصوص مفاد قرارداد اجاره خانه تلاش کنید. در صورتی که مفاد قرارداد را پیش از ثبت بررسی کنید، به خوبی بر وظایف و باید و نبایدها آگاه خواهیدشد. در صورتی که قصد تمدید قرارداد را دارید و تغییراتی در مدت قرارداد، اجاره بها و... ایجاد نشده است، میتوانید به همان قرارداد سال گذشته استناد کنید و تمدید قرارداد را در پشت برگه ذکر نمایید.
- مالک و مستاجر میتوانند در مورد مدت زمان اجاره با یکدیگر به توافق برسند و این موضوع را در قرارداد اجاره خانه ذکر نمایند. در صورتی که در قرارداد به این موضوع پرداخته نشود، به طور خودکار مدت زمان اجاره خانه 1 سال در نظر گرفته میشود.

آیا امکان فسخ قرارداد اجاره نامه وجود دارد؟
در صورتی که قرارداد اجاره خانه بین موجر و مستاجر به ثبت رسیده باشد، میتوان در شرایطی خاص به منظور فسخ قرارداد اقدام کرد.
اگر خانه دارای عیوب جدی باشد که موجر در زمان اجاره آنها را بیان نکرده باشد، مستاجر میتواند قرارداد را فسخ کند. البته مالک میتواند پس از رفع این عیوب مجددا خانه را به مستاجر تحویل دهد.
موجر نیز میتواند در صورت اقدامات نادرست مستاجر اعم از: اجاره دادن خانه به مستاجر دیگر، اعمال خلاف قانون، تغییر کاربری خانه، نپرداختن کرایه در بازه زمانی سه ماه و... نسبت به فسخ قرارداد اقدام کند.
چی ملک همراه شما
چی ملک در این مقاله تلاش کرد اطلاعات کافی در خصوص قرارداد اجاره خانه در اختیار مستاجران عزیز قرار دهد، امیدواریم از این مقاله بهره کافی را برده باشید. اگر قصد اجاره یا خرید خانه دارید آگهی های موجود در صفحات مرتبط را بررسی کنید.
نویسنده : Super User
تاریخ انتشار :۱۴۰۰/۷/۲۴